Leśno Rajza
Leśno Rajza to jeden z najpopularniejszych szlaków rowerowych województwa śląskiego. Prowadzi przez malownicze lasy Lublinieckie, które nazywane są zielonymi płucami Śląska – pełne dobrych duktów i ciekawych miejsc. Szlak uwielbiany jest przez rowerzystów, którzy lubią ciszę, spokój, dużo zieleni i jazdę w terenie.
Niestety Leśno Rajza ma kilka wad. Największą jest fatalne oznakowanie oraz kamieniste i piaszczyste odcinki, o czym szerzej piszę w dalszej części tekstu. Jednak uważam, że szlak ma olbrzymi potencjał, aby stać się jednym z najlepszych szlaków rowerowych w śląskim. Może kiedyś stanie się równie dobry i popularny co Kaszubska Marszruta?
Zalety szlaku:
- Możliwość jej skrócenia. Cały system szlaków daje wiele możliwości, dzięki czemu na wycieczkę mogą wybrać się rodziny z dziećmi czy początkujący rowerzyści.
- Żaden inny szlak w śląskim nie ma tylu kilometrów dróg leśnych, czyli zaleta jazdy w dużej części poza ruchem samochodowym.
- Na trasie wiele atrakcji historycznych, przyrodniczych i rekreacyjnych.
Pętla rowerowa
Długość: 94km
Umowny początek i koniec: jezioro Chechło-Nakło
Data przejazdu: 25.06.2022
MAPA
Pobierz ślad trasy: GPX | KML | RAR
Przydał Ci się artykuł? Skorzystałeś z pliku GPX? Możesz za to podziękować stawiając mi kawę :)
blok reklamowyO SZLAKU
Leśno Rajza czyli „długa przejażdżka po lesie”, to szlak rowerowy w powiecie tarnogórskim i lublinieckim. Stworzony został na podstawie porozumienia partnerskiego przez 6 gmin: Kalety, Świerklaniec, Koszęcin, Woźniki, Tworóg i Miasteczko Śląskie. Szlak rowerowy poprowadzony jest głównie przez obszary leśne Nadleśnictwa Świerklaniec, Koszęcin i Brynek.
Szlak rowerowy Leśno Rajza składa się z:
- pętli głównej, która oznaczona jest zielonym rowerem i podpisana skrótem LR – długość 94km.
- tras dojazdowych, odnóg do:
- Świerklaniec (park i jezioro Świerklaniec)
- Woźniki
- Psary (rezerwat „Góra Grojec”)
- Nakło Śląskie
- tras rowerowych Miasteczka Śląskiego
- trasa nr 1 (czerwona) – 27km
- trasa nr 23 (niebieska) – 11km
- trasa nr 32 (żółta) – 7km
- trasa nr 426 (żółta) – 12,7km
- małej pętli wokół jeziora Chechło-Nakło
Logo szlaku rowerowego Leśno Rajza.
OZNAKOWANIE
Leśno Rajza oznakowana jest kolorem zielonym. Trasę wyznaczają znaki R1, które umieszczone są na drzewach, ogrodzeniach i słupach. Niestety oznakowanie jest słabe – niekompletne, niespójne, mylące i nieintuicyjne.
Leśno Rajza to prawie stukilometrowa pętla, ale niestety brakuje jej ciągłości. W Miasteczku Śląskim główny zielony szlak jest zastąpiony czerwonym, żółtym i niebieskim, które podpisano literami LR. Wprowadza to dezorientacje i zamieszanie w głowie rowerzysty. Ubytek ten potęgowany jest dodatkowo brakiem tablic informacyjnych i map szlaku. Brak informacji o odnogach, innych szlakach, ciekawych miejscach oraz kilometrach do najbliższej miejscowości itd. Szkoda, bo zdecydowanie ułatwiłoby to przejazd i poznanie okolicy.
Kolejne znakowe dziwactwa pojawiają się w Nadleśnictwie Brynek. Tam strzałka w prawo na drzewie nie oznacza skrętu w prawo tylko jazdę po prawej stronie drzewa! Trzeba być czujnym i koniecznie wgrać na smartfon lub nawigacji plik ze śladem trasy!
Telefon z wgraną mapą szlaku koniecznie miejcie pod ręką, aby móc wygodnie kontrolować trasę. Najlepiej zamocować go na mostku lub kierownicy. Ja podczas tego przejazdu testowałem uchwyt SP Connect, który otrzymałem od sklepu dobresklepyrowerowe.pl. Co prawda jeździłem z nim już kilkukrotnie, ale tylko po mało wymagającej, raczej równej nawierzchni. Teraz chciałem go sprawdzić na leśnych drogach. Uchwyt trzyma się znakomicie i nawet na najgorszym odcinku szlaku z kamieniami wielkości pięści, nie przesunął się ani troszeczkę. Jednak największą zaletą uchwytu jest obsługa jedną ręką. Telefon można błyskawicznie wypiąć, zrobić zdjęcie podczas jazdy, a potem łatwo wpiąć. To jest to czego szukałem! Dzięki temu na moim Instagramie pojawiają się obszerniejsze relacje :) Zestaw składa się z uchwytu, specjalnego etui na telefon oraz osłony przeciwdeszczowej. Zamiast etui można korzystać z uniwersalnego adaptera SP Connect, który pasuje do wszystkich telefonów. Ja dodatkowo korzystam z ładowarki bezprzewodowej, którą podpinam do powerbanka. Zerknijcie na niego, serio jest świetny!
WARIANTY TRASY
Leśno Rajza to długa pętla, która jest dość wymagająca fizycznie. Na jednodniową wycieczkę będzie ona odpowiednia tylko dla zaawansowanych rowerzystów. Jednak jej przebieg daje możliwość skrócenia trasy i podzielenie szlaku na dwie mniejsze pętle, których punktem wspólnym będą Kalety.
Północno-zachodnia pętelka z Kalet przez Koszęcin i Tworóg ma około 53km.
Południowo-wschodnia pętelka z Kalet przez Miasteczko Śląskie, jezioro Chechło-Nakło i zalew Zielona ma około 46km.
Inną ciekawą opcją na objazd całego szlaku jest wycieczka dwudniowa z noclegiem w Koszęcinie. Dzięki temu bez pośpiechu nacieszycie się wycieczką. Taką formę wybrałem podczas mojego drugiego przejazdu i uważam to za przyjemniejszą przygodę z noclegiem na polu namiotowym. Polecam pole namiotowe przy GOSIRze w Koszęcinie. Jest dużo lepsze niż ośrodek Borowik.
Mam też propozycję dla rodzin z dziećmi. 18,5km ze startem i metą nad jeziorem Chechło-Nakło i głównym celem jakim jest park w Świerklańcu.
ZOBACZ TAKŻE
Śląskie na rowerze z dzieckiem: Jezioro Chechło-Nakło – Park Świerklaniec
Wycieczka rowerowa rozpoczyna i kończy się nad jeziorem Chechło-Nakło, a docelowym punktem jest park w Świerklańcu. Trasa liczy 18,5km i idealnie nadaje się dla dzieci.
DROGI I NAWIERZCHNIE
Leśno Rajza poprowadzona jest głównie przez tereny leśne, więc jedziemy leśnymi drogami szutrowymi lub gruntowymi i czasami też asfaltowymi. Ponad 70% trasy to drogi terenowe, dlatego zalecany jest rower górski, ewentualnie crossowy, trekkingowy lub gravel.
Najlepszymi odcinkami szlaku są szutrowe drogi w okolicach Bibieli, zalewu Zielona oraz Koszęcina. Niestety jest także kilka odcinków bardzo słabych. Należy do nich kamienista droga leśna między drogą wojewódzką nr 908 a Kaletami (gruby tłuczeń) oraz piaszczysty odcinek w Miasteczku Śląskim pomiędzy ulicami Szyndros a Przygodną.
W wyniku budowy gazociągu w Tworogu nieprzejezdny jest fragment szlaku Leśnej Rajzy. Zalecany jest objazd. Najszybszą opcją jest 450-metrowy odcinek drogi krajowej nr 411. W stosunku do oryginalnego przebiegu zmieniłem także fragment w Miasteczku Śląskim. Zamiast niewygodnego objazdu czerwonym szlakiem wykorzystałem znakomitą i szybszą szutrówkę. Obie zmiany uwzględniłem na mapie i w pliku GPX.
Wydzielona infrastruktura rowerowa: 3,6km (4%)
– utwardzona: 3,6km
– nieutwardzona: 0km
Droga publiczna asfaltowa: 22,4km (24%)
Droga szutrowa: 37,6km (40%)
Droga gruntowa: 28,3km (30%)
Inna: 1,8km (2%) – alejki parkowe, droga kamienista
DOJAZD
Szlak ułożony jest w formie pętli dlatego do dojazdu można wykorzystać samochód. Parkingów jest sporo. Ja zawsze korzystam z parkingu przy jeziorze Chechło-Nakło. Samochód można zostawić również na parkingu przy basenie w Koszęcinie, na ulicy Rogowskiego w Kaletach (w pobliżu kościoła), a także na leśnych parkingach: Kokotek, Koszęcin, Mikołeska. Wszystkie zaznaczyłem na mapie.
Przy Leśnej Rajzie są także dworce kolejowe: Tarnowskie Góry (ok. 4km od pętli głównej Leśnej Rajzy), Miasteczko Śląskie (4km), Kalety (1,5km), Koszęcin (1km).
CIEKAWE MIEJSCA
NA PĘTLI GŁÓWNEJ LEŚNEJ RAJZY
JEZIORO CHECHŁO-NAKŁO
Sztuczny zbiornik wodny, który powstał w latach 70. ubiegłego wieku przez zalanie funkcjonującej tu wcześniej kopalni piasku. Jezioro pełni funkcje rekreacyjne. Wokół niego znajdują się liczne ośrodki wypoczynkowe i kempingi, wypożyczalnie kajaków, łodzi, rowerów wodnych oraz punkty gastronomiczne. Jest to bardzo popularne miejsce wśród rowerzystów, spacerowiczów oraz miłośników piaszczystych plaż.
ZALEW ZIELONA
Zalew znajduje się w Kaletach, a dokładniej w dzielnicy Zielona. Składa się z dwóch akwenów. Mniejszy o wielkości 20ha powstał w XIV wieku w wyniku zalania wyrobiska po wydobyciu rud żelaza. W latach 60. przekształcono go na zbiornik rekreacyjny. Natomiast w latach 70. wybudowano drugi akwen o wielkości 60ha, który pełni funkcję retencyjną.
Piaszczyste plaże, ośrodki wypoczynkowe, pole kempingowe, sprawiają że jest to bardzo popularne miejsce na letni wypoczynek. Można wypożyczyć sprzęt wodny, wędkować a także spacerować wśród przyrody i malowniczych widoków chociażby na wyspę z drewnianym wiatrakiem. Nad zalewem Zielona znajduje się samoobsługowa stacja naprawy rowerów.
Tuż przy zalewie stoi pałac w Zielonej, który był własnością rodziny Donnersmarcków. Zbudowany został w latach 1860-61. To dawny Pałac Myśliwski, do którego przyjeżdżano na polowania. Pałac jest w trakcie renowacji i nie jest dostępny do zwiedzania.
REZERWAT PRZYRODY JELENIAK-MIKULINY
Leśny rezerwat przyrody na terenie Nadleśnictwa Koszęcin. Utworzony został w 1957 roku, a jego nazwa nawiązuje do jelenich rykowisk oraz do nazwiska ostatniej właścicielki jednego z pobliskich młynów. Rezerwat chroni stanowisko lęgowe żurawia zwyczajnego oraz torfowisko z pierwotną roślinnością bagienną i przybrzeżną.
UROCZYSKO POTEMPOWE
Jedno z niewielu miejsc w lasach Lublinieckich, gdzie występują resztki starego naturalnego drzewostanu. Zobaczyć tu można grupę ponad 200-letnich dębów, które obecnie są pomnikami przyrody. Znajduje się tutaj również drewniana kapliczka św. Huberta, krzyż upamiętniający miejsce pochówku żołnierzy francuskich z czasów wojen napoleońskich oraz wiata, stoliki i ławki, dzięki czemu jest to idealne miejsce do odpoczynku.
ZESPÓŁ PAŁACOWO-PARKOWY W BRYNKU
Pałac z 1829 roku, który wybudowany został dla księcia Adolfa Hohenlohe-Ingelfingen, ale w 1904 roku wraz z okolicznymi dobrami kupił go hrabia Hugo II Henckel von Donnersmarck z Siemianowic. W sąsiedztwie pałacu odnajdziemy rozległy park krajobrazowy z ogrodem botanicznym. W pobliżu są także inne zabudowania, jak np. okrągła wieża wodna z budynkiem bramnym, stajnia, wozownia, maneż, budynki mieszkalne – wszystkie wzniesione z cegły klinkierowej. W pałacu znajduje się obecnie internat Zespołu Szkół Leśnych i Ekologicznych im. Stanisława Morawskiego.
PARK W KALETACH
Park znajduje się w dzielnicy Jędrysek. Na jego terenie znajduje się plac zabaw, samoobsługowa stacja naprawy rowerów oraz drewniane rzeźby niedźwiedzia, Reksia i Shreka.
W POBLIŻU PĘTLI GŁÓWNEJ LEŚNEJ RAJZY
PAŁAC W NAKLE ŚLĄSKIM
W roku 1856 hrabia Hugo I Henkel von Donnersmarck rozpoczął budowę pałacu dla swojego syna Łazarza IV, a ten po śmierci ojca rozbudował rezydencję w stylu angielskiego neogotyku i dostawił do wieżę, nawiązującą kształtem do wzorów romańskich. Od 2013 roku w pałacu działa Centrum Kultury Śląskiej prezentujące wystawy stałe i historyczne. Wokół rozciąga się park z zabytkowym starodrzewem i budynkami gospodarczymi otoczony kamiennym murem z trzema bramami.
PARK ŚWIERKLANIEC
Pałac w Świerklańcu wybudował hrabia Guido Henkel von Donnersmarck dla swojej żony i nazwał go „Małym Wersalem”. Niestety nie przetrwał on do dziś, ale możemy zachwycać się Pałacem Kawalera, który znajdował się kilkadziesiąt metrów od „Małego Wersalu”. Został on wybudowany specjalnie dla cesarza Wilhelma II, który był częstym gościem na polowaniach u Donnersmarcków. Dzisiaj w budynku znajduje się restauracja i hotel, w którym wielokrotnie odpoczywała reprezentacja Polski w piłce nożnej.
Wokół pałacu, pod okiem berlińskiego architekta Gustava Mayera, stworzono piękny park z bogatym starodrzewiem. Kompozycja w stylu angielskim, wzorowana na Hyde Parku obejmuje polany i swobodnie rozlokowane grupy drzew. Żadne drzewo czy krzew nie mogły rosnąć w przypadkowym miejscu. W centralnej części, nad dużym stawem, zachował się niewielki ogród o symetrycznym układzie, założono tam liczne kwietniki i dywany kwiatowe z basenami i grupami rzeźb. Stanowił on taras między “Małym Wersalem” a przystanią.
W Parku Świerklanieckim znajduje się też Amfiteatr, a także Fontanna i Rzeźby Fremieta, autora m.in. paryskiego pomnika Joanny D’Arc. Rzeźby znajdują się przy dwóch bocznych basenach i przedstawiają walczące ze sobą zwierzęta. Natomiast fontanna znajduje się pośrodku głównego basenu i przedstawia trzy gracje trzymające kulę ziemską.
ZATOPIONA KOPALNIA BIBIELA
Pośrodku lasu między Miasteczkiem Śląskim, przysiółkiem Bibiela i Kaletami w latach 90. XIX wieku natrafiono na bogate pokłady rud żelaza. W 1889 roku Guido Henkel von Donnersmarck uruchomił kopalnię „Bibiela”, która stała się jedną z najwydatniejszych w Europie. 17 czerwca 1917 roku o godzinie 11:00 zauważono w jednej ze sztolni większy napływ wody, ale pompy dały sobie z nią radę. O 13:50, tuż przed końcem szychty, rozległ się w kopalni ogromny huk i kopalnie zaczął zalewać rwący strumień wody. Tylko dzięki temu, że szyby były bite spadkowo to górnikom udało się uciec. W przeciągu dwóch godzin cała kopalnia była zatopiona, a wraz z nią wszystkie maszyny i kosztowne urządzenia górnicze. 700 osób straciło pracę.
Dziś w miejscu zatopionej kopalni „Bibiela” powstał zespół stawów zwanych Pasiekami. Stawy mają swoje nazwy, np. jeden z nich to „Morskie Oko” inny to ”Staw Rybny”. Wszystkie są niezwykle urokliwe i malownicze, dlatego zdecydowanie warto zatrzymać się tutaj na dłużej by nacieszyć oko i odkryć pozostałości po kopalni.
PAŁAC W KOSZĘCINIE
Pierwszy murowany pałac w Koszęcinie rozpoczął budować w 1609 roku Andrzej Kochcicki, a ukończył go Filip von Rauthen. Natomiast ówczesny kształt zawdzięcza rodzinie Hohenlohe-Ingelfingen, która przebudowała go w latach 1829-30. Od 1953 roku pałac jest siedzibą Zespołu Pieśni i Tańca „Śląsk” im. Stanisława Hadyny. W pałacowych salach odbywają się zajęcia artystyczne, koncerty kameralne i imprezy okolicznościowe. Pałac w Koszęcinie zaliczony został do I kategorii zabytków. Jest to jeden z największych w Polsce zespołów pałacowych z okresu neoklasycyzmu.
MIEJSCA ODPOCZYNKOWE
Na trasie szlaku jest kilkanaście miejsc odpoczynkowych. W większości jest to stół i ławki pod wiatą, ale występują również miejsca niezadaszone i pojedyncze ławki. Miejsca te znajdują się w lasach, więc można w ciszy i spokoju odpocząć przed dalszą podróżą.
Odpocząć można także na plażach nad jeziorem Chechło-Nakło lub nad zalewem Zielona.
JEDZENIE
Pamiętajcie, że Leśno Rajza prowadzi przez tereny leśne oraz małe wsie, w których może być problem ze sklepem. Należy to wziąć pod uwagę podczas pakowania. Lepiej zabrać dodatkowy bidon z wodą szczególnie w upalne dni.
Podczas przejazdu znalazłem kilka miejsc bardzo przyjaznych rowerzystom. Nad jeziorem Chechło-Nakło są znane i lubiane wśród rowerzystów: bar u Adika i Bistro Żagiel, w Piłce warto się zatrzymać w łowisku i smażalni ryb, a w Mikołesce niedawno otworzyli Rogate Ranczo.
SZLAKI ROWEROWE
Leśno Rajza częściowo pokrywa się ze szlakiem Leśno Uciecha, która przebiega przez obszary leśne w gminie Tworóg. Oznaczona jest pomarańczowym symbolem LU.