Rowerowy Szlak Zabytków Techniki – duża pętla
Duża pętla rowerowego Szlaku Zabytków Techniki ma 235km i łączy obiekty związane z kulturą dziedzictwa przemysłowego województwa śląskiego. Trasa rozpoczyna się w Tarnowskich Górach i przebiega przez 17 dużych miast Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii oraz dwa miasta Krainy Górnej Odry – Rybnik i Czerwionkę-Leszczyny. Jej przebieg jest urozmaicony. Jedzie się głównie po drogach miejskich, ale także po drogach rowerowych i duktach leśnych. Trasa przewidziana jest dla rowerowych turystów, którzy lubią kilkudniowe, tematyczne wycieczki rowerowe. Zalecany rower, który poradzi sobie również z drogami leśnymi i szutrowymi.
Start i meta: Kopalnia Srebra, Tarnowskie Góry
Dystans: 235km
MAPA
Pobierz ślad trasy: GPX | KML | RAR
Przydał Ci się artykuł? Skorzystałeś z pliku GPX? Możesz za to podziękować stawiając mi kawę :)
blok reklamowySPIS TREŚCI
- Mapa
- Szlak Zabytków Techniki Województwa Śląskiego
- Rowerowy Szlak Zabytków Techniki
- Rowerowy Szlak Zabytków Techniki – przebieg
- Tarnowskie Góry – miasto zabytków UNESCO
- Karchowice – Stacja Wodociągowa Zawada
- Gliwice – Radiostacja i Muzeum Gliwickie
- Rudy – Kolej Wąskotorowa
- Rybnik – Zabytkowa Kopalnia Ignacy
- Czerwionka-Leszczyny – zabytkowe osiedle familoków
- Łaziska Górne – Muzeum Energetyki
- Tychy – Browar Obywatelski i Tyski
- Katowice – zabytkowe osiedla robotnicze
- Mysłowice – Centralne Muzeum Pożarnictwa
- Dąbrowa Górnicza – Kopalnia Ćwiczebna „Sztygarka”
- Czeladź – Galeria Sztuki Współczesnej „Elektrownia”
- Siemianowice Śląskie – Park Tradycji
- Bytom – Górnośląskie Koleje Wąskotorowe
- Radzionków – Muzeum Chleba, Szkoły i Ciekawostek
- Galeria zdjęć
SZLAK ZABYTKÓW TECHNIKI WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO
Szlak Zabytków Techniki to tematyczny szlak turystyczno-kulturowy łączący obiekty związane z kulturą dziedzictwa przemysłowego województwa śląskiego. Szlak tworzy 41 obiektów, wśród których znajdują się m.in. zabytkowe kopalnie, osiedla robotnicze, browary, fabryki, stacje kolejowe, muzea oraz galerie. To niesamowite miejsca, które przybliżają nam historię, zwyczaje i techniki pracy wykonywane tutaj w dawnych latach. Zobaczycie i poczujecie warunki z jakimi codzienne zmagali się górnicy pod ziemią, poznacie sposoby oczyszczania wody i tworzenia porcelany, dowiecie się o etapach ważenia piwa, a także o codziennym zwykłym życiu jakie wiedli mieszkańcy. Jest to najciekawsza trasa turystyki industrialnej w Polsce i wielokrotnie nagradzany produkt turystyczny!
Co roku w czerwcu organizowane jest święto Szlaku Zabytków Techniki – Industriada. Jest to jednodniowy festiwal odbywający się w kilkudziesięciu miastach województwa śląskiego. To jedyna tego typu impreza w Europie Środkowo-Wschodniej, a pod względem wielkości – druga w Europie!
Więcej informacji o Szlaku Zabytków Techniki znajdziecie na oficjalnej stronie: www.zabytkitechniki.pl oraz na www.slaskie.pl
ROWEROWY SZLAK ZABYTKÓW TECHNIKI
TABELA ODLEGŁOŚCI
Tarnowskie Góry (Zabytkowa Kopalnia Srebra) | 0km |
Karchowice (Stacja Wodociągowa Zawada) | 17km |
Gliwice (Radiostacja) | 31km |
Rudy (Kolej Wąskotorowa) | 67km |
Rybnik (Kopalnia Ignacy) | 85km |
Czerwionka-Leszczyny (Familoki) | 110km |
Łaziska Górne (Muzeum Energetyki) | 130km |
Tychy (Muzeum Tyskich Browarów Książęcych) | 143km |
Katowice (Nikiszowiec) | 166km |
Mysłowice (Centralne Muzeum Pożarnictwa) | 172km |
Dąbrowa Górnicza (Muzeum Sztygarka) | 189km |
Czeladź (Galeria Sztuki Współczesnej Elektrownia) | 200km |
Siemianowice Śląskie (Park Tradycji) | 206km |
Bytom (Stacja Górnośląskie Koleje Wąskotorowe) | 218km |
Radzionków (Muzeum Chleba, Szkoły i Ciekawostek) | 227km |
NAWIERZCHNIA
Rowerowy Szlak Zabytków Techniki poprowadzony jest głównie drogami asfaltowymi – aż 85% trasy. Pozostałą część stanowią drogi leśne oraz szutrowe.
Drogi utwardzone (asfalt, kostka brukowa): 85%
Drogi leśne i szutrowe: 15%
POCIĄGI
Rowerowy Szlak Zabytków Techniki jest długi i wymagający, dlatego wielu z Was może chcieć wspomóc się pociągiem Kolei Śląskich. Te linie powinny Wam mocno skrócić dystans, a jak mocno to zależy jakie dworce wybierzecie.
S1: Gliwice – Zabrze – Ruda Śląska – Świętochłowice – Chorzów Batory – Katowice – Sosnowiec – Będzin – Dąbrowa Górnicza
S8: Tarnowskie Góry – Radzionków – Bytom – Chorzów – Katowice – Mysłowice
S7: Katowice – Łaziska Górne – Orzesze – Czerwionka-Leszczyny – Rybnik
S4, S5, S6: Katowice – Tychy
ŚLĄSKIE SMAKI NA SZLAKU
Fani śląskiej kuchni albo smakosze, którzy śląską kuchnię chcą poznać, mogą skosztować doskonałych regionalnych dań w restauracjach znajdujących się na szlaku kulinarnym „Śląskie Smaki”. Tuż przy lub w pobliżu dużej pętli Rowerowego Szlaku Zabytków Techniki znajduje się 6 takich restauracji:
- Hotel Opera w Tarnowskich Górach
- Collina w Zbrosławicach
- Poziom+ Food & Wine w Gliwicach
- Ośrodka Szkoleniowo-Wypoczynkowego Stodoły w Rybniku
- Dwór Bismarcka w Mysłowicach
- Zagłębie Smaku w Dąbrowie Górniczej
ZOBACZ TAKŻE
Rowerowy Szlak Zabytków Techniki – mała pętla
Mała pętla rowerowego Szlaku Zabytków Techniki ma 149km i przebiega przez 16 dużych miast Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii obok aż 19 zabytków techniki.
ROWEROWY SZLAK ZABYTKÓW TECHNIKI – PRZEBIEG
Tarnowskie Góry – Zbrosławice – Karchowice – Gliwice – Pilchowice – Rudy – Rybnik – Czerwionka-Leszczyny – Orzesze – Łaziska Górne – Wyry – Tychy – Katowice – Mysłowice – Sosnowiec – Dąbrowa Górnicza – Będzin – Czeladź – Siemianowice Śląskie – Chorzów – Bytom – Radzionków – Tarnowskie Góry
TARNOWSKIE GÓRY – MIATO ZABYTKÓW UNESCO
Rowerową wycieczkę dużą pętlą Szlaku Zabytków Techniki rozpoczynamy w Tarnowskich Górach przed Zabytkową Kopalnią Srebra. Jest to jedna z największych atrakcji turystycznych województwa śląskiego, która w 2019 roku została wyróżniona przez Polską Organizację Turystyczną „turystycznym Oskarem”, będącym najwyższym trofeum w polskiej turystyce!
Zabytkowa Kopalnia Srebra – jedyna w Polsce trasa turystyczna, która prowadzi przez unikatowe podziemia po dawnym górnictwie kruszcowym. Szlak znajduje się na głębokości 40 metrów po ziemią, ma długość 1740 metrów i kształt trójkąta, którego wierzchołki łączą szyby: „Anioł”, „Żmija” i „Szczęść Boże”. W czasie niezwykłej wędrówki turyści oglądają pochodzące z XVIII i XIX wieku przodki górnicze, dawne stanowiska pracy i narzędzia. 270 metrów podziemnej trasy pokonuje się łodziami. Zarówno Zabytkowa Kopalnia Srebra jak i Sztolnia Czarnego Pstrąga znajdują się na Liście Światowego Dziedzictwa UNESCO. Czas zwiedzania – 1,5h.
Ulicą Szczęść Boże kierujemy się na zachód, a po niecałym kilometrze jazdy trafiamy na czarne oznakowania tarnogórskich szlaków rowerowych wytyczonych przez Stowarzyszenie Trasy Rowerowe. Tarnowskie Góry są mocno pagórkowate, więc trzeba będzie mocno popracować i silniej depnąć w pedały. Podjazd do Parku w Reptach, gdzie znajduje się Sztolnia Czarnego Pstrąga, da popalić.
Sztolnia Czarnego Pstrąga – najdłuższa w Polsce podziemna trasa turystyczna, którą pokonuje się łodziami. Liczy 600 metrów długości i znajduje się między szybem „Sylwester” a szybem „Ewa”. Jest to fragment XIX wiecznej sztolni Fryderyk odwadniającej tarnogórskie podziemia. Sztolnia znajduje się na terenie Parku Repeckiego. Czas zwiedzania – 1h.
KARCHOWICE – STACJA WODOCIĄGOWA ZAWADA
Przez Ptakowice do Zbrosławic, a dalej w towarzystwie rzeki Dramy dojedziemy do bardzo ciekawego Kamieńca z dominującym na tarasowym wzniesieniu pałacem, otoczonym parkiem z ciekawym starodrzewiem. Stamtąd już tylko niecałe 3km do kolejnej poindustrialnej atrakcji województwa śląskiego.
Stacja Wodociągowa Zawada – kompleks wodociągowy w Karchowicach powstał w latach 1894-95 i miał na celu pomóc w rozwiązaniu problemu zaopatrzenia w wodę pitną powstających zakładów oraz rozrastających się miast i osiedli w zachodniej części Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego. W przeznaczonej do zwiedzania, wzniesionej w stylu modernizmu Hali Pomp, można zobaczyć działające tutaj niegdyś pompy, sprężarki i silniki parowe. Czas zwiedzania – 1,5h.
GLIWICE – RADIOSTACJA I MUZEUM GLIWICKIE
Przez Przezchlebie i Ziemięcice wśród malowniczych krajobrazów, spokojnymi uliczkami przemieszczamy się do wsi Szałsza, gdzie na uwagę zasługuje neogotycki pałac wybudowany w 1877 roku przez rodzinę von Groeling. Niestety obecnie można go podziwiać jedynie zza ogrodzenia. Jest to własność prywatna, dlatego wejście surowo zabronione.
Z Szałszy chwilę asfaltem, a potem malowniczą szutrową drogą przemieścimy się do Gliwic. Przez Żerniki aż do wieży radiostacji prowadzi czerwony szlak rowerowy.
Radiostacja Gliwice – drewniana wieża nadawcza, której wysokość 111 metrów daje jej status najwyższej istniejącej, zbudowanej w całości z drewna konstrukcji w Europie i najwyższej drewnianej wieży nadawczej na świecie. Co ciekawe, w konstrukcji nie ma ani jednego stalowego gwoździa! Zabytkowy kompleks Radiostacji tworzą jeszcze trzy budynki. Budynek nadajnika jest obecnie jednym z oddziałów Muzeum w Gliwicach. Można w nim zobaczyć nie tylko wiele oryginalnych urządzeń historycznej stacji radiowej, ale także dobrze zachowane, nietechniczne wyposażenie budynku. Park wokół wieży jest ogólnodostępny. Czas zwiedzania wraz z muzeum – 1h.
Czerwone oznakowanie będzie nam jeszcze trochę towarzyszyć, bo aż do rzeki Kłodnicy. Potem wjedziemy na szlak G3, który przeprowadzi nas przez centrum Gliwic aż do Parku im Bolesława Chrobrego. Gliwice mają trzy zabytki techniki, ale na trasie naszej pętli oprócz radiostacji znajdzie się jeszcze tylko jedno.
Odział Odlewnictwa Artystycznego Muzeum w Gliwicach – mieści się w maszynowni dawnej Kopalni Węgla Kamiennego Gliwice. Muzeum szczyci się wystawą odlewów artystycznych z żeliwa i brązu, powstałych w XIX i XX wieku w Królewskiej Odlewni Żelaza w Gliwicach. Wśród nich m.in. biżuteria, rzeźby ogrodowe i nagrobkowe, popiersia, medale czy detale architektoniczne. Czas zwiedzania – 45min – 2h.
Gliwice opuszczamy korzystając z dobrej jakości asfaltowych dróg rowerowych przy Aeroklubie, a potem drogą techniczną wzdłuż autostrady A4. Znów trafiamy na czerwone oznakowania szlaku rowerowego, znanego nam już z wjazdu do Gliwic. Tym razem poprowadzi nas przez wsie powiatu gliwickiego – Żernice, Nieborowice, Pilchowice i Stanicę, czyli aż do parku krajobrazowego „Cysterskie Kompozycje Krajobrazowe Rud Wielkich”.
Po drodze na uwagę zasługuje kościół Michała Archanioła w Żernicy, znajdujący się na Szlaku Architektury Drewnianej Województwa Śląskiego oraz dziko porośnięta stara stacja kolejowa w Nieborowicach.
RUDY – KOLEJ WĄSKOTOROWA
Lasy Rudzkie są częścią parku krajobrazowego „Cysterskie Kompozycje Krajobrazowe Rud Wielkich”. Powstał w 1993 roku w celu ochrony walorów przyrodniczo-kulturowych, które kształtowały się od XIII wieku i były związane z działalnością zakonu Cystersów. Park ma powierzchnię 49 387 hektarów, co czyni go największym parkiem w województwie śląskim i jednym z największych w Polsce!
Poza tym Lasy Rudzkie to także raj dla rowerzystów! W ankiecie przeprowadzonej wśród rowerzystów grupy Rowerem po Śląsku, na pytanie o najlepsze miejsca na wycieczki rowerowe w śląskim, Lasy Rudzkie zdecydowanie zwyciężyły. Ciesząc się więc fantastycznym otoczeniem jedziemy do Rud, gdzie znajduje się zabytkowa stacja kolejki wąskotorowej.
Kolej Wąskotorowa w Rudach – kursowała tutaj od początku XX wieku, łączyła Gliwice z Raciborzem i liczyła 51km. Była niezwykle popularna, bo bardzo wygodna, przez co do 1945 roku przewozy dochodziły do 700 tysięcy osób w skali roku, a w latach 1949-63 nie spadały poniżej miliona! Stacja w Rudach była najważniejszą na trasie. Pociągi pod szyldem PKP regularnie kursowały tutaj do 1991 roku, a dzisiaj z 51-kilometrowego odcinka został tylko siedmiokilometrowy ze Stanicy do Stodół. Wśród atrakcji oferowanych turystom jest zwiedzanie stacji i hali lokomotywowni, przejazd kolejką na trasie Rudy-Stodoły oraz Rudy-Stanica, a także drezyną na terenie stacji. Czas zwiedzania – 1h.
Jeśli chcielibyście dłużej pokręcić się po Lasach Rudzkich i poznać ich najciekawsze miejscówki zapraszam do wpisu Lasy Rudzkie na rowerze.
ZOBACZ TAKŻE
Lasy Rudzkie na rowerze
Lasy Rudzkie to tereny przyjazne rowerzystom. Mnóstwo doskonałych duktów leśnych oraz ciekawych miejsc, które odkrywamy podczas rowerowej pętli! Trasa ma 55km i jest świetna również dla początkujących rowerzystów.
Pętla rowerowa Lasy Rudzkie
Lasy Rudzkie to bez wątpienia jedne z najbardziej rowerowych terenów województwa śląskiego. Przecinają je znakomite leśne dukty, którymi dotrzeć można do miejsc o bogatej historii oraz niezwykłych walorach przyrodniczych.
RYBNIK – ZABYTKOWA KOPALNIA IGNACY
Doskonałym leśnym duktem docieramy do Rybnika, a konkretnie do dzielnicy Stodoły. To tutaj w domu nad rzeką Rudą w 1948 roku przebywał u swojej ciotki Karol Wojtyła, późniejszy papież. Fakt ten upamiętnia tablica i obelisk.
W Stodołach wjeżdżamy na doskonałą drogę rowerową, która prowadzi nas wzdłuż Zalewu Rybnickiego z pięknym widokiem na elektrownię. Za zbiornikiem Gzel znajdującym się po drugiej stronie ulicy odbijamy do lasu, gdzie w towarzystwie czerwonego i zielonego szlaku rowerowego jedziemy aż do zabytkowej Kopalni Ignacy, znajdującej się na obrzeżach Rybnika.
Zabytkowa Kopalnia Ignacy – zespół zabudowań dawnej, uruchomionej w 1792 roku, kopalni Hoym (Ignacy) z szybami Głowacki i Kościuszko, dwiema maszynami wyciągowymi oraz wysoką na 46 metrów wieżą ciśnień z punktem widokowym. Czas zwiedzania – 1h.
Przez Niedobczyce jedziemy do centrum Rybnika, gdzie wjeżdżamy na kolejną rewelacyjną drogę rowerową. Bulwary nad Nacyną z wydzielonymi pasami dla rowerzystów prowadzą wzdłuż rzeki. Początkowo obok fantastycznego Parku Tematycznego z bardzo ciekawymi urządzeniami akustycznymi, optycznymi i ruchowymi, które sprawiają frajdę dzieciakom i również dorosłym, a także piękne kolekcje ogrodów, kamienie wspinaczkowe, place zabaw i boisko wielofunkcyjne. W drugiej części bulwary stają się bardziej dzikie i można tam spotkać nutrie, które ochoczo wychodzą z rzeki w poszukiwaniu łatwego pożywienia.
Kolejnym etapem przejazdu przez Rybnik jest szutrowa ścieżka wzdłuż rzeki Rudy. Pilnujemy się tutaj żółtego szlaku rowerowego, który doprowadzi nas do śródleśnego stawu Wielopole, a dalej leśnymi duktami do dzielnicy Kamień.
CZERWIONKA-LESZCZYNY – ZABYTKOWE OSIEDLE FAMILOKÓW
Z Rybnika wjeżdżamy do miejscowości Czerwionka-Leszczyny. Po drodze zobaczymy XIX-wieczny Zameczek w Leszczynach, ale główną atrakcją turystyczną miasta jest zabytkowe osiedle familoków. Koniecznie zajrzyjcie!
Familoki – doskonale zachowane osiedle robotnicze w Czerwionce-Leszczynach z pierwszej połowy XX wieku, które wybudowane zostało dla pracowników kopalni „Dębińsko”. Osiedle było nowoczesne i samowystarczalne, gdyż oprócz mieszkania znajdowało się w nim wszystko co było potrzebne pracownikowi do życia: kościół, szkoła, sklep, pralnia, suszarnia, magiel i piekarnia. Osiedle ogólnodostępne dla zwiedzających.
ŁAZISKA GÓRNE – MUZEUM ENERGETYKI
Kolejne kilometry to przejazd przez Bełk, gdzie podjedziemy na Górę Ramża, a także przez Orzesze z Górą Św. Wawrzyńca. Oprócz krótkiego szutrowego odcinka na Ramże, pozostałe odcinki to drogi asfaltowe, które doprowadzą nas do Łazisk Górnych i do ich industrialnej atrakcji.
Muzeum Energetyki – mieści się w Elektrowni Łaziska w gmachu dawnej rozdzielni z 1928 roku. W muzeum znajduje się kilka tysięcy eksponatów związanych z energetyką, m.in. maszyny, agregatu, urządzenia pomiarowe i oświetleniowe, a także kolekcje liczników energetycznych, żarówek, lamp czy dzwonków elektrycznych. Czas zwiedzania – 1,5h.
W powiecie mikołowskim nasza rowerowa trasa Szlakiem Zabytków Techniki poprowadzi bardzo przyjemnymi drogami asfaltowymi przez Wyry aż do Tychów.
TYCHY – BROWAR OBYWATELSKI I TYSKI
W Tychach w dzielnicy Wilkowyje drogami o małym natężeniu ruchu dojedziemy do pierwszego z dwóch tyskich browarów, znajdujących się na Szlaku Zabytków Techniki.
Browar Obywatelski – młodszy, mniejszy i mniej znany browar w Tychach. Powstał w 1898 roku i szybko stał się konkurencją dla Browaru Książęcego. W Browarze Obywatelskim piwo było produkowane do 1999 roku. Dziś funkcjonuje tutaj restauracja, w której napić się można piwa Tichauer przygotowanego według starej receptury. Jest również ścieżka turystyczna, która przybliża historię i opowiada o funkcji poszczególnych budynków, a także prezentuje przemysłowe artefakty, zdjęcia piwowarów, kształty butelek oraz wzory etykiet. Czas zwiedzania – 1,5h.
Do drugiego, tego bardziej znanego Browaru Tyskiego, pojedziemy głównie drogami rowerowymi, mijając po drodze dworzec PKP, Park Górniczy i rynek. Bardzo przyjemny odcinek wśród parkowej zieleni i wzdłuż płynącego nieopodal potoku Wilkowyjskiego.
Muzeum Tyskich Browarów Książęcych – największa ekspozycja poświęcona piwowarstwu w Polsce. Muzeum znajduje się w budynkach browaru, w którym nadal prężnie produkowane jest piwo. Zwiedzać można zabytkowe obiekty Tyskich Browarów Książęcych, w tym wciąż czynną warzelnię, bednarnię, smolarnie, budynek dyrekcji oraz współczesną linię rozlewu piwa. Czas zwiedzania – 2-3h.
Tychy opuszczamy zielonym szlakiem rowerowym, który drogami rowerowymi przez Czułów wyprowadzi nas z miasta.
KATOWICE – ZABYTKOWE OSIEDLA ROBOTNICZE
Długa prosta ulica Beskidzka pokieruje nas jeszcze na trochę do Mysłowic, gdzie przejedziemy obok kopalni w dzielnicy Wesoła. Zwróćcie uwagę na dominujący nad okolicą maszt – jest to najwyższy w Polsce obiekt budowlany – 358,7 metrów! Do Katowic natomiast znów wjedziemy mijając Wesołą Falę – staw na granicy obu miast. Przez niemal 2km pojedziemy duktami Lasów Murckowskich zgodnie z oznakowaniem czerwonego szlaku rowerowego, a potem asfaltową szosą, która doprowadzi nas na Giszowiec.
Osiedle Giszowiec – powstało w 1907 roku i początkowo było budowane dla robotników kopalni Giesche (obecnie Wieczorek). Zabytkowe zabudowania zobaczymy przejeżdżając przez centralną część osiedla – plac Pod Lipami. To wokół niego zlokalizowano szkoły, sklepy, pocztę, gospodę, administrację osiedla, nadleśnictwo, łaźnię, pralnię i domy noclegowe. Jedną z najokazalszych budowli robotniczego osiedla Giszowiec była Karczma Śląska. Budynek położony w centrum parku był, i nadal jest, wizytówką Giszowica, a zarazem kulturalnym centrum osiedla. Osiedle ogólnodostępne dla zwiedzających.
Do kolejnego zabytkowego osiedla, znajdującego się na Szlaku Zabytków Techniki mamy zaledwie 3km. Nikiszowiec to jedna z wizytówek Katowic, obowiązkowy punkt trasy i miejsce, po którym zdecydowanie polecam dłużej się pokręcić.
Osiedle Nikiszowiec – osiedle imponuje swoją architekturą, która charakteryzuje się zwartym układem budynków z czerwonej cegły. Poszczególne domy mieszkalne (trzykondygnacyjne o 12 mieszkaniach) łączone są w zamknięte pierścieniowo bloki. Każdy z tych trzykondygnacyjnych czteroboków został połączony z blokiem sąsiadującym nadwieszką (zadaszony mostek) przerzuconą nad ulicą. W podwórzach znajdowały się pomieszczenia gospodarcze: chlewiki, komórki i piec do wypieku chleba. Z tych bloków i wolno stojących obiektów publicznych, jak kościół, szkoła, szpital, uformowane jest w zaplanowanym z góry układzie całe osiedle. Znajduje się tutaj także odział Muzeum Historii Katowic – Dział Etnologii Miasta, gdzie można zobaczyć m.in. wystawę malarstwa, wystrój wnętrza dawnego, typowego mieszkania oraz urządzenia pralni i magla. Nikiszowiec jest ogólnodostępny, a czas zwiedzania zależy tylko od Was.
MYSŁOWICE – CENTRALNE MUZEUM POŻARNICTWA
Wracamy do Mysłowic. Tym razem na dłużej! Przez Janów jedziemy na Słupną, gdzie w parku znajduje się jedyne na szlaku miejsce związane z pożarnictwem.
Centralne Muzeum Pożarnictwa – największe tego typu muzeum w Polsce i jedno z największych w Europie. Liczy ponad 4 tysiące eksponatów, a wśród nich wozy rekwizytowe, samochody pożarnicze, hełmy, mundury, medale i sikawki. Znajduje się na terenie Parku Słupna. Czas zwiedzania – 1h.
Wyłączoną z ruchu samochodowego Promenadą, a dalej obok dworca i urzędu dokręcimy do mysłowickiego rynku. Stamtąd Parkiem Zamkowym dojedziemy w okolice giełdy i przejeżdżając mostem nad Brynicą opuścimy historyczny Śląsk.
DĄBROWA GÓRNICZA – KOPALNIA ĆWICZEBNA „SZTYGARKA”
Kolejnym miastem na trasie dużej pętli Szlaku Zabytków Techniki województwa śląskiego jest Sosnowiec. Miasto bardzo dobrze wdraża politykę rowerową. Wzdłuż głównych ulic powstały dziesiątki kilometrów dobrej jakości dróg rowerowych. Już niemal od granicy z Mysłowicami pojedziemy odseparowaną od ruchu samochodowego ścieżką rowerową do Parku Harcerskiego. Następnie obok Góry Środuli, na zboczach której utworzono park miejski oraz stok narciarski aż do ulicy Braci Mieroszewskich, wzdłuż której droga rowerowa ciągnie się aż do samej Dąbrowy Górniczej.
W Dąbrowie Górniczej tak przyjaznych rowerzystom dróg niestety brakuje, więc do kolejnej atrakcji szlaku dotrzeć musimy drogami w ruchu ogólnym.
Kopalnia Ćwiczebna Muzeum Miejskiego „Sztygarka” – Kopalnia Ćwiczebna została udostępniona do zwiedzania w 2010 roku jako podziemna trasa turystyczna na dwóch pokładach węgla kamiennego, o łącznej długości wyrobisk ok. 800m. Można w niej zobaczyć stanowiska szkoleniowe jak również maszyny i urządzenia służące do urobku i transportu węgla. Czas zwiedzania – 45min.
Z Dąbrowy Górniczej wyjedziemy przez osiedle mieszkaniowe Mydlice, za którym znajduje się Będzin. Tam najpierw przez dzielnicę Warpie, a potem drogami rowerowymi w centrum i na osiedlu Syberka dojedziemy do ruchliwego skrzyżowania z DK86. Przejeżdżamy na wprost – po drugiej stronie jest już Czeladź.
CZELADŹ – GALERIA SZTUKI WSPÓŁCZESNEJ „ELEKTROWNIA”
W Czeladzi na przemian drogi rowerowe i mało ruchliwe drogi osiedlowe doprowadzą nas z dzielnicy Piaski do centrum miasta, gdzie na uwagę zasługują budynki starej kopalni Saturn. Najpierw przejedziemy obok Pałacu Saturna, w którym obecnie funkcjonuje hotel z termami rzymskimi, a potem obok Muzeum Saturn mieszczącego się w dawnej willi dyrektora kopalni. Głównym punktem jest jednak Galeria Sztuki Współczesnej – jedyny czeladzki zabytek techniki.
Galeria Sztuki Współczesnej „Elektrownia” – znajduje się w budynku dawnej elektrowni największego i najnowocześniejszego przed stuleciem zakładu przemysłowego w Czeladzi – kopalni węgla kamiennego „Saturn”. Wewnątrz odnowionego budynku w nietuzinkowej scenerii byłej elektrowni obok starych maszyn zobaczyć można wystawy malarstwa, grafiki czy rzeźby. Czas zwiedzania – indywidualnie.
SIEMIANOWICE ŚLĄSKIE – PARK TRADYCJI
Do Siemianowic Śląskich wjeżdżamy drogami polnymi, a potem leśną ścieżką Parku Pszczelnik. Następnie Starą Szosą do Parku Miejskiego, a dalej drogami rowerowymi do Parku Górnik, za którym wyłoni się szyb Krystian, znajdujący się na terenie siemianowickiego Parku Tradycji.
Park Tradycji – mieści się w budynku maszynowni dawnej kopalni Michał, której historia sięga połowy XIX wieku. Na czterech kondygnacjach znajdują się m.in. parowa maszyna wyciągowa, wystawa lamp górniczych, replika pieca hutniczego oraz prezentacja mundurów górniczych. W podziemiach natomiast zaaranżowany został chodnik górniczy, gdzie przy pomocy rozwiązań multimedialnych można poczuć klimat dawnej kopalni. Krajobraz dopełnia 56-metrowa wieża wyciągowa szybu „Krystyn”. Czas zwiedzania – 45min.
Z siemianowickich Michałkowic przemieszczamy się do chorzowskich Maciejkowic i dalej na Żabie Doły, czyli do oazy spokoju znajdującej się na granicy trzech dużych śląskich miast: Bytomia, Piekar Śląskich i Chorzowa. Zbiorniki wodne, zapadliska, hałdy i nieużytki zostały uznane jako jedne z najcenniejszych przyrodniczo terenów Śląska pod względem ornitofauny. W 2018 roku tereny te zostały częściowo zrewitalizowane. Najbardziej odczuwalne dla rowerzystów są nowe ścieżki zrobione ze specjalnej substancji mineralno-żywicznej, które są bardziej spójne z otoczeniem i w porównaniu do kostki zdecydowanie przyjemniej się po nich jeździ. Ścieżka ma niestety tylko kilkaset metrów długości, pozostały odcinek to kamienista droga, która nieźle wytrzęsie.
BYTOM – GÓRNOŚLĄSKIE KOLEJE WĄSKOTOROWE
Bytom to niestety jedno z najmniej przyjaznych rowerzystom miast województwa śląskiego. Jeździ się tutaj trudno i trzeba dużo kombinować, żeby bezpiecznie przemieszczać się pomiędzy dzielnicami. Jednak chcąc zwiedzić zabytki techniki nie sposób tutaj nie zajrzeć.
Przez Rozbark i Śródmieście docieramy do pięknego i zadbanego Parku Miejskiego im. Franciszka Kachla z dobrze przygotowaną, przecinającą go drogą rowerową. Lekko ponad kilometr od parku znajduje się już niestety jedyny w Bytomiu zabytek techniki.
Górnośląskie Koleje Wąskotorowe – jeżdżąca od 1853 roku to najstarsza na świecie nieprzerwalnie czynna kolej wąskotorowa. W szczytowym okresie działalności sieć liczyła 230km długości, dzisiaj w użytku pozostało 21km z Bytomia przez Tarnowskie Góry do Miasteczka Śląskiego. Największą stacją jest Bytom Karb Wąskotorowy. Zachowały się na niej budynki lokomotywowni, gdzie zobaczyć można m.in. dwa parowozy, pojazdy spalinowe, wagony towarowe i osobowe oraz pojazdy pomocnicze (np. drezynę). Czas zwiedzania – 1h.
Rozejrzyjcie się, a kawałek dalej dostrzeżecie potężną Elektrociepłownię Szombierki, którą do niedawna również można było zwiedzać w ramach Szlaku Zabytków Techniki. Niestety szereg zaniedbań prywatnego właściciela doprowadziły do wykluczenia obiektu ze szlaku.
Z dzielnicy Karb musimy przedostać się na ulicę Celną. Żeby jednak tam dotrzeć, omijając ruchliwą ulicę Wrocławską, najlepiej poruszać się wyjeżdżonymi przez rowerzystów ścieżkami wzdłuż torów, a potem przejechać pod wiaduktem. Gdy już dojedziemy do ulicy Celnej pojawią się drogi rowerowe, które na zmianę z publicznymi doprowadzą nas do osiedla Vitor.
RADZIONKÓW – MUZEUM CHLEBA, SZKOŁY I CIEKAWOSTEK
Z Bytomia kierujemy się na Radzionków, gdzie przy ulicy Nałkowskiej znajduje się największa atrakcja turystyczna miasta.
Muzeum Chleba, Szkoły i Ciekawostek – otwarte w 2000 roku unikalne muzeum, w którym zgromadzono kilka tysięcy eksponatów, m.in. maszyny, urządzenia i narzędzia piekarskie z XIX i XX wieku. Zobaczyć w nim można również zrekonstruowaną dawną izbę szkolną wraz z wystawą sprzętów i pomocy szkolnych, a także bacówkę czy salę z wystawą starych komputerów. Czas zwiedzania: 1,5-2h.
Na przemian drogami z ruchem samochodowym i drogami rowerowymi wzdłuż obwodnicy miasta przemieszczamy się do Tarnowskich Gór, gdzie pod Kopalnią Srebra zamykamy dużą pętlę Rowerowego Szlaku Zabytków Techniki.