Folga na Zakolu – szlak czerwony wschód-zachód

„Folga na Zakolu” to nowy szlak na rowerowej mapie województwa śląskiego. Czerwona trasa ze wschodu (Cielętniki) na zachód (Mokra) liczy 87km i przebiega przez północną część powiatu częstochowskiego, a dokładnie przez gminy: Dąbrowa Zielona, Kłomnice, Kruszyna, Mykanów i Miedźno. Szlak jest długi, ale nie ma trudności w postaci podjazdów lub niebezpiecznych odcinków. Jedzie się przyjemnie, bo ruch jest mały, a sielskie krajobrazy pozwalają się zrelaksować i odciąć od codzienności.

Szlak „Folga na Zakolu” powstał w ramach projektu TRASA, który realizowany jest przez 5 lokalnych grup działania subregionu północnego i centralnego województwa śląskiego: Stowarzyszenie „Razem na wyżyny”, LGD „Zielony Wierzchołek Śląska”, LGD „Bractwo Kuźnic”, LGD „Leśna Kraina Górnego Śląska”, LGD „Brynica to nie granica”.

Głównym celem projektu jest promowanie turystyki rowerowej jako aktywnego sposobu na wypoczynek oraz odkrycie najciekawszych atrakcji historycznych, kulturowych i przyrodniczych danego regionu. W ramach projektu oznakuje się prawie 600km szlaków rowerowych, powstały Miejsca Odpoczynku Rowerzystów (MOR), tablice informacyjne, urządzenia edukacyjne, mini stacje naprawy rowerów oraz ławki solarne.

„Folga na Zakolu” składa się z 2 szlaków głównych: czerwonego wschód-zachód i niebieskiego centralnego oraz 5 szlaków łącznikowych oznakowanych kolorem czarnym. Za powstanie i utrzymanie szlaku odpowiedzialne jest Stowarzyszenie „Razem na wyżyny”.

Uwaga! Szlak ma nieco dziwny i nienaturalny „odskok”, prowadzący do wsi Rybna. Jeśli chcecie skrócić dystans o ok. 7,5km to w Cykarzewie Północnym nie skręcajcie w lewo do Rybnej, ale jedźcie prosto do Starego Kocina.

Długość: 87km
Początek: Cielętniki
Koniec: Mokra

Przebieg szlaku:
Cielętniki – Nowa Wieś (5km) – Dąbrowa Zielona (8km) – Dąbek (17km) – Garnek (21km) – Rzeki Wielkie (28km) – Kłomnice (33km) – Zdrowa (37km) – Borowno (40km) – Kruszyna (44km) – Jamno (48km) – Stary Broniszew (53km) – Rybna (61km) – Stary Kocin (64km) – Mazówki (72km) – Borowa (77km) – Miedźno (82km) – Mokra

Data przejazdu: 19.08.2023

MAPA

Pobierz ślad trasy: GPX | KML | RAR

Przydał Ci się artykuł? Skorzystałeś z pliku GPX? Możesz za to podziękować stawiając mi kawę :)

OZNAKOWANIE

Oznakowanie czerwonego szlaku jest bardzo dobre. Rowerzyści prowadzeni są jak po sznurku, a kierunek jazdy wyznaczają znaki R-1. Dodatkowo pojawiają się znaki R-3 z informacją o odległościach do kolejnych miejscowości, miejsc odpoczynkowych czy atrakcji turystycznych. Na szlaku znajdują się również tablice informacyjne, a na nich mapa regionu z naniesionymi szlakami rowerowymi oraz ważnymi miejscami.

DROGI I NAWIERZCHNIE

Zdecydowanie dominują publiczne asfaltówki, które stanowią 81% całej trasy. Nie ma dróg krajowych ani wojewódzkich, tylko lokalne szosy, czyli ruch samochodowy jest niewielki. Mimo może jest to nowy szlak to nie liczcie na drogi rowerowe, jest ich tylko 900 metrów.

Pozostałą część szlaku stanowią drogi terenowe: szutrowe (13%), gruntowe (2%), kamieniste (3%). Nie są one najlepszej jakości. Na minus na pewno kamienista ścieżka za Dąbrową Zieloną, która wraz z piaszczystym odcinkiem przez obszar Natura 2000 „Lemańskie Jodły” jest najgorszym odcinkiem szlaku. Wyróżnić natomiast trzeba dobre leśne dukty między Cielętnikami a Nową Wsią.

Jaki rower wybrać? Ja jechałem na crossowym i uważam, że sprawdził się idealnie. Na pewno dobrze będzie się Wam jechało również na trekkingu.

Wydzielona infrastruktura rowerowa: 0,9km (1%)
   – utwardzona: 0,9km
   – nieutwardzona: 0km
Droga publiczna asfaltowa: 70,2km (81%)
Droga szutrowa: 11,3km (13%)
Droga gruntowa: 1,9km (2%)
Inna: 3,1km (3%) – kamienista

DOJAZD

Jak dojechać i wrócić ze szlaku „Folga na Zakolu”? To może sprawić dużo trudności podczas planowania. Szlak ma charakter liniowy, ale ani Cielętniki (punkt początkowy szlaku), ani Mokra (punkt końcowy szlaku) nie mają linii kolejowej, czyli nie da się dojechać tutaj pociągiem. Najbliższe dworce znajdują się w Koniecpolu (ok. 19km od Cielętnik) i Pankach (ok. 17km od Mokrej) lub Krzepicach (ok. 19km od Mokrej). Do Koniecpola jedzie pociąg z Częstochowy, a do Krzepic i Panek z Tarnowskich Gór przez Lubliniec. Bliżej, bo ok. 1,5km od czerwonego szlaku znajduje się dworzec w Kłomnicach, ale jest on na 33. kilometrze szlaku jadąc od Cielętnik. Dworzec w Częstochowie znajduje się ok. 26km od Mokrej.

„Folga na Zakolu” połączona jest szlakiem łącznikowym z Liswarciańskim Szlakiem Rowerowym, więc wycieczkę można rozszerzyć na kilka dni i dwa szlaki. Podsumowując…

Jeśli chcecie dojechać pociągiem:

• PKP Koniecpol – Cielętniki – Mokra – PKP Panki – ok. 124km
• PKP Koniecpol – Cielętniki – Mokra – PKP Częstochowa – ok. 133km
• PKP Koniecpol – Cielętniki – Borowa – szlak łącznikowy – Liswarciański Szlak Rowerowy – PKP Krzepice – ok. 129km
• PKP Koniecpol – Cielętniki – PKP Kłomnice – ok. 54km

Jeśli chcecie dojechać samochodem to szukajcie kierowcy, który Was zabierze i odbierze ze szlaku. Ewentualnie zostawcie auto na parkingu w Cielętnikach lub Mokrej, przejedźcie szlak i wróćcie rowerem najkrótszą trasą (ok. 55km). Długość takiej pętli wyniesie ok. 145km.

CIEKAWE MIEJSCA

CIELĘTNIKI – DWÓR, KOŚCIÓŁ I STAWY HODOWLANE

Cielętniki to mała wieś w gminie Dąbrowa Zielona. Tutaj rozpoczyna się czerwony szlak „Folga na Zakolu”. Miejsce startu znajduje się tuż obok pięknego kościoła pw. Przemienienia Pańskiego, wzniesionego w 1891 roku. Tuż przy nim rośnie legendarna lipa, która ma 750 lat i w Polsce jest najstarszym drzewem z gatunku lip drobnolistnych.

Inną atrakcją turystyczną jest dwór w Cielętnikach otoczony rozległym parkiem. Zbudowany został w 1725 roku w stylu klasycystycznym przez właścicieli Cielętnik Bystrzanowskich herbu Starykoń. W połowie XVIII wieku właścicielami zostali Torgułowie, czyli założyciele pierwszych stawów rybnych, które do dzisiaj są ostoją dla wielu gatunków ptaków. Po I wojnie światowej majątek w Cielętnikach został wystawiony na sprzedaż. Ponoć miał go kupić sam Ignacy Jan Paderewski, ale ostatecznie 1928 roku trafił w ręce Stefana Steinhagena, syna właściciela zakładów papierniczych w Myszkowie.

Dzisiaj na terenie dworu działa Ośrodek Kuracji Naturalnych. Z całego założenia dworskiego, prócz dworu, zachowała się także barokowa kaplica, fragmenty parku z podjazdem i pomnikowymi drzewami, sad, staw, pojedyncze budynki folwarczne oraz XIX-wieczna gorzelnia.

GARNEK – STRÓŻÓWKA I PARK IM. BRACI RESZKE

Wieś ma metrykę średniowieczną, a jej nazwa pochodzi od zagłębienia gruntu w kształcie garnka. W tamtejszym parku znajduje się wiata odpoczynkowa dla rowerzystów oraz tablica upamiętniająca braci Reszke – światowej sławy śpiewaków operowych. Edward Reszke w 1894 roku nabył majątek Garnek, gdzie mieszkał w wybudowanym dla niego dworze do śmierci w 1917 roku.

Dwór Edwarda Reszke spłonął w 1948 roku w niewyjaśnionych okolicznościach. Pozostałością po nim jest stróżówka, w której dziś znajduje się biblioteka.

KRUSZYNA – KOŚCIÓŁ I PAŁAC DANHOFFÓW

Kruszyna znana jest przede wszystkim z wczesnobarokowego pałacu wybudowanego w latach 1630-32 przez wojewodę sieradzkiego Kacpra Denhoffa. Nakazał on również budowę okazałej oranżerii oraz prawdopodobnie pierwszego w Polsce prywatnego budynku teatralnego. Innymi zasłużonymi właścicielami pałacu byli Lubomirscy, którzy w wyniku zaniedbań kilku poprzednich właścicieli, wyremontowali pałac oraz doprowadzili do jego rozkwitu. Dziś pałac znajduje się w rękach prywatnych i nie jest dostępny dla zwiedzających.

Ciekawym miejscem związanym z rodziną Denhoffów jest kolumna, która stoi na polu przy drodze między Borownem a Kruszyną.

W Kruszynie warto też dokładniej przyjrzeć się kościołowi św. Macieja. Stanowi on jeden z ciekawszych pod względem formy i dekoracji architektonicznej przykładów architektury sakralnej XVII wieku.

ZALEW OSTROWY

Zbiornik retencyjny na rzece Biała Oksza. Znajduje się tu plaża, wypożyczalnia sprzętu wodnego, camping, a także wiele miejsc na dzikie biwakowanie.

MOKRA – POMNIK, MUZEUM I KOŚCIÓŁ

W miejscowości Mokra miała miejsce jedna z pierwszych bitew II wojny światowej. 1 września 1939 roku żołnierze Wołyńskiej Brygady Kawalerii bohatersko i skutecznie odpierali atak przeważających niemieckich oddziałów pancernych. Na pamiątkę tych wydarzeń w 1975 roku wzniesiono pomnik bohaterów bitwy pod Mokrą. Każdego roku, 1 września, pod pomnikiem odbywają się uroczystości patriotyczne upamiętniające bohaterstwo polskich żołnierzy wraz z inscenizacją bitwy.

W pobliżu pomnika znajduje się drewniany kościół św. Szymona i św. Judy Tadeusza. Wokół niego rosną ponad 300-letnie lipy i dęby. Co ciekawe, kościół nie został naruszony podczas trwających tuż obok krwawych bitew. Obiekt znajduje się na Szlaku Architektury Drewnianej Województwa Śląskiego.

Kolejną atrakcją jest Muzeum Kultury Przeworskiej i Izba Pamięci Bitwy pod Mokrą. Zgromadzono w nim pamiątki żołnierzy, zdjęcia, mundury oraz broń pozostawioną na polu bitwy lub przekazaną przez weteranów.

MIEJSCA ODPOCZYNKOWE

Na szlaku jest 9 miejsc odpoczynkowych przyjaznych rowerzystom. 8 z nich jest zadaszonych. Na 5 z nich znajdują się ławki solarne z samoobsługową stacją napraw rowerów. Wiaty często postawione są w towarzystwie placów zabaw i siłowni na świeżym powietrzu. MORy zdecydowanie są mocną stroną „Folgi na Zakolu”.

Innym dobrym miejscem na odpoczynek może być zalew Ostrowy lub Plac Pasternik w Kłomnicach.

SZLAKI ROWEROWE

„Folga na Zakolu” to nie tylko czerwony szlak rowerowy wschód-zachód, ale także niebieski szlak centralny. Łączą się one na odcinku Borowno – Kruszyna oraz w Kłomnicach. Poza tym są 4 szlaki łącznikowe:

• Kłomnice – PKP Jacków
• Zdrowa – Nieznanice – Witkowice
• Kruszyna – Łęg
• Borowa – Liswarciański Szlak Rowerowy

Czerwony szlak wschód-zachód połączony jest czarnym szlakiem łącznikowym z Liswarciańskim Szlakiem Rowerowym. Dobrym pomysłem może być połączenie obu szlaków w ramach kilkudniowej wyprawy rowerowej. Ja tak zrobiłem!

ZOBACZ TAKŻE

Liswarciański Szlak Rowerowy

Liswarciański Szlak Rowerowy ma 108km długości i oznaczony jest kolorem niebieskim. Rozpoczyna się w Woźnikach i prowadzi wzdłuż rzeki Liswarty aż do Wąsosza Górnego.

Folga na Zakolu – szlak niebieski centralny

Centralny szlak rowerowy „Folga na Zakolu” ma 39km i prowadzi z miejscowości Rudniki przez gminę Mykanów i Kruszyna do Kłomnic. Oznakowany jest kolorem niebieskim i jest łatwy.

GALERIA