Szlak rowerowy Północ-Południe

Szlak rowerowy Północ-Południe oznakowany jest kolorem zielonym. Ma 85km długości i prowadzi z Zabrza do wsi Panoszów w gminie Ciasna w powiecie lublinieckim. Szlak rozpoczyna się na skrzyżowaniu z Zabrzańskim Szlakiem Rowerowym, a kończy się na skrzyżowaniu z Liswarciańskim Szlakiem Rowerowym. Powstał w 2024 roku z inicjatywy LGD „Leśna Kraina Górnego Śląska”.

Trasa jest długa, dlatego w całości jest raczej dla doświadczonych rowerzystów. Tym bardziej, że logistycznie jest trudna do zaplanowania. Ja rozłożyłem ją na 2 dni. Do Zabrza dojechałem pociągiem i pierwszego dnia przejechałem cały szlak. Nocleg zaplanowałem w Zborowskiem przy lesie w miejscu biwakowym Siśtang. Drugiego dnia wracałem do domu objeżdżając jeszcze szlak Czarno-Biały Śląsk.

Długość: 85km
Początek: Zabrze, Grzybowice
Koniec: Panoszów

Przebieg szlaku:
Zabrze – Wieszowa (2km) – Zbrosławice (9km) – Kamieniec (11km) – Księży Las – Jasiona – Czarków (28km) – Potępa (33km) – Krupski Młyn (36km) – Solarnia (47km) – Lisowice (52km) – Łagiewniki Wielkie (57km) – Dzielna (61km) – Ciasna (66km) – Pawełki (73km) – Zborowskie (77km) – Panoszów (82km)

Data przejazdu: 24.08.2024

MAPA

Pobierz ślad trasy: GPX | KML | RAR

Przydał Ci się artykuł? Skorzystałeś z pliku GPX? Możesz za to podziękować stawiając mi kawę :)

blok reklamowy

OZNAKOWANIE

Szlak Północ-Południe oznakowany jest za pomocą tabliczek z kolorem zielonym. Znaki są częste, więc rowerzyści nie powinni mieć problemów z nawigacją. Oprócz znaków typu R-1 występują także znaki z odległościami do kolejnych miejscowości. Niestety w kilometrażu znalazłem sporo błędów, zwłaszcza w początkowej części szlaku. Dodatkowo pojawiają się tablice informacyjne z mapą szlaków rowerowych.

DROGI I NAWIERZCHNIE

Trasa głównie prowadzi publicznymi drogami asfaltowymi. Stanowią one 69% szlaku, ale niestety przeważnie są słabej jakości. Dużo dziur, łat i pęknięć… Na szczęście nie są to ruchliwe szosy, ruch jest raczej łagodny.

Drogi rowerowe pojawiają się tylko w Ciasnej. Od Dzielnej do centrum Ciasnej prowadzi bardzo przyjemna asfaltowa DDR-ka, w centrum jej jakość się psuje, bo pojawia się kostka i jest wąska, a potem znów się poprawia. Na mapie drogę rowerową zaznaczyłem również w Krupskim Młynie, ale jest ona bardzo słaba.

Drogi terenowe stanowią 21% szlaku, więc trasa nie jest przejezdna dla rowerów szosowych. Najlepiej sprawdzi się gravel, cross lub trekking. Tylko w Wieszowej miałem problemy, bo pojawiły się grube kamienie i błoto – to najgorszy odcinek szlaku.

Gdzie jechało się najprzyjemniej? To chyba ta droga rowerowa między Dzielną a Ciasną.

Wydzielona infrastruktura rowerowa: 7,6km (9%)
– utwardzona: 7,6km
– nieutwardzona: 0km
Droga publiczna asfaltowa: 58,8km (69%)
Droga szutrowa: 14km (16%)
Droga gruntowa: 4,1km (5%)
Inna: 0,6km (1%) – kamienista, płyty betonowe, leśna asfalt

DOJAZD

Logistycznie szlak jest trudny do zaplanowania. Dworce kolejowe znajdują się daleko od początkowego i końcowego punktu, dlatego dojazd pociągiem jest mocno utrudniony i wymaga znacznego wydłużenia trasy. Dworzec PKP w Zabrzu oddalony jest o 9km od początku szlaku, a w Lublińcu o ok. 5km od 51. kilometra szlaku i ok. 20km od końca szlaku.

Trasa jest długa, więc problemem będzie wrócić do miejsca startu. No chyba, że podzielimy ją na części. Najbliżej początku szlaku (ok. 900m) jest parking w Grzybowicach przy Dzielnicowym Ośrodku Kultury, a najbliżej ostatniej kropki jest parking przy OSP Ługi-Radły – ok. 1,5km.

CIEKAWE MIEJSCA

GEOPARK ZABRZE

Geopark oficjalnie otwarty został w czerwcu 2023 roku i znajduje się w dzielnicy Grzybowice w Zabrzu. Powstał on dzięki rekultywacji terenów poprzemysłowych, na których znajdowało się wyrobisko gliny. Teren rekreacyjno-edukacyjny rozciąga się na powierzchni 9 hektarów, na których utworzono ścieżki edukacyjne, stawy z pomostami, drewniany plac zabaw oraz małą architekturę w postaci ławek i wiat odpoczynkowych.

PAŁAC W KAMIEŃCU

W XVI wieku na tarasowym wzniesieniu po prawej stronie Dramy, w miejscu starego drewnianego zamku, wywodzący się z Czech śląski ród Kokrzów, wzniósł nowy renesansowy zamek. Natomiast barokowy pałac powstał na zrębach tego zamku na początku wieku XVIII, za sprawą ówczesnego właściciela Kamieńca, Martina Scholtz von Löwenckrona, wywodzącego się z rodu bytomskich mieszczan.

Wiosną 1750 roku pałac wraz z okolicznymi ziemiami kupił Karol Józef Strachwitz. To właśnie rodzina Strachwitzów w latach 1872–1873 rozbudowała pałac w stylu neorenesansowym. Ostatnimi właścicielami obiektu przed II wojną światową była rodzina Stolbergów, którzy dokonali ostatniej przebudowy. Nadała ona pałacowi dzisiejszy neobarokowy wygląd. Obecnie mieści się tu Ośrodek Leczniczo-Rehabilitacyjny dla Dzieci.

MUZEUM PALEONTOLOGICZNE W LISOWICACH

Muzeum powstało w 2008 roku z inicjatywy Marka Błyszcza, mieszkańca Lisowic, w oparciu o największe polskie odkrycia paleontologiczne. Mieści się w czterech salach, z których trzy to ekspozycja stała, a czwarta to ekspozycje czasowe.

Muzeum prezentuje wystawę cennych skamieniałości sprzed 205 milionów lat, czyli z późnego triasu – epoki dinozaurów i ssaków, odkrytych w latach 2006-2017 podczas wykopalisk w pobliskiej cegielni Lipie-Śląskie.

PAŁAC W DRALINACH

Klasycystyczny pałac został wybudowany prawdopodobnie w 1898 roku, ale pierwsze zabudowania dworskie i siedziba właściciela istniały już w 1747 roku. Po II wojnie światowej pełnił funkcję ośrodka pomocy społecznej, a później znajdowały się w nim magazyny. Od końca lat 80. XX wieku znajduje się w prywatnych rękach.

DWORKI W ŁAGIEWNIKACH WIELKICH

Obecny klasycystyczny dwór w Łagiewnikach Wielkich przy ul. Lompy został zbudowany najprawdopodobniej w XIX wieku, być może w miejscu wcześniejszej rezydencji. Budynek stanowi własność prywatną i nie jest dostępny dla zwiedzających. Teren wokół dworu i parku jest ogrodzony, obowiązuje zakaz wstępu.

Drugi dwór znajduje się 1,5km dalej. Powstał on na przełomie XIX i XX wieku. Przed wojną majątek należał do rodziny Kolbe, a potem Gawletta. Po drugiej wojnie światowej dobra zostały znacjonalizowane i na ich bazie utworzono Państwowe Gospodarstwo Rolne. Obecnie dwór prawdopodobnie jest własnością prywatną.

KOŚCIÓŁ MATKI BOSKIEJ FATIMSKIEJ W PAWEŁKACH

Kościół wybudowany jako kaplica św. Huberta, którą na nieodległym uroczysku Brzoza postawił w okresie międzywojennym hrabia Ludwik Karol von Ballestrem, właściciel majątku w Kochcicach. W 1956 roku kaplica została przeniesiona do Pawełek, gdzie na prywatnej posesji została odbudowana. Oficjalne objęcie kaplicy jako kościoła filialnego parafii w Kochanowicach nastąpiło dopiero w 1982 roku. Obecnie jest to kościół filialny parafii w Lubecku. Świątynia znajduje się na Szlaku Architektury Drewnianej województwa śląskiego.

FABRYKA FAJEK GLINIANYCH W ZBOROWSKIEM

Manufaktura fajek w Zborowskiem powstała w 1753 roku, a do jej uruchomienia sprowadzono 12 fachowców z Holandii. W okresie rozkwitu zatrudnionych było 115 robotników, a roczna produkcja wynosiła aż 2 miliony fajek. Trafiały one do odbiorców w całej Europie. Manufakturę zlikwidowano prawdopodobnie w połowie XIX wieku, a przyczyną była m.in. konkurencja ze strony cygar i papierosów. Dzisiaj w Zborowskiem możemy jeszcze zobaczyć stojący przy ul. Fabrycznej okazały, parterowy budynek produkcyjny. Wewnątrz wciąż znajduje się potężny komin dawnego pieca, w którym wypalano ceramiczne główki fajek.

MIEJSCA ODPOCZYNKOWE

Na szlaku są 4 wiaty odpoczynkowe: w parku nad Dramą w Kamieńcu, przy leśnej drodze przed Świniowicami, w lesie między Krupskim Młynem a Solarnią oraz w Lisowicach przy muzeum. W Lisowicach jest również jedno miejsce odpoczynkowe bez zadaszenia, ale z ławkami i stołem.

Poza tym odpocząć można nad stawem Borowiany lub nad zalewem Kamieniec. Jeśli chcielibyście rozbić gdzieś namiot to może to być dziki biwak Siśtang przy lesie w pobliżu wsi Zborowskie.

Wiata odpoczynkowa w Lasach Lublinieckich

SZLAKI ROWEROWE

Szlak Północ-Południe łączy się z kilkoma innymi szlakami rowerowymi: