Szlak rowerowy Zygmunta Krasińskiego

Szlak rowerowy Zygmunta Krasińskiego oznakowany jest kolorem zielonym i ma 72km długości. Rozpoczyna się na Starym Rynku w Częstochowie skąd przez Mstów, Złoty Potok i Żarki prowadzi do Myszkowa, gdzie kończy się przy dworcu PKP. Jest to jeden z najlepszych szlaków rowerowych Jury Krakowsko-Częstochowskiej. Zwłaszcza zachwycać się można częścią szlaku na terenie powiatu częstochowskiego, czyli do Ostrężnika. Jedzie się przez piękne tereny wzdłuż Warty oraz Rezerwat Przyrody Parkowe ze spektakularnymi skałkami i malowniczymi stawami utworzonymi na Wiercicy.

W powiecie myszkowskim trasa jest dużo słabsza. Przebieg jest mniej przyjazny rowerzystom, bo wskakuje się na zarośnięte ścieżki, kamieniste leśne dukty, a także na ruchliwą drogę wojewódzką w Żarkach. Do tego pojawiają się problemy z nawigacją, bo oznakowania brakuje. Mimo to szlak jest warty polecenia!

Trasa jest długa i w dużej części prowadzi po drogach terenowych, dlatego zalecana jest dla rowerzystów wprawionych w całodniowych wycieczkach. Jest również dobrą propozycją na weekendowy wypad rowerowy po Jurze Krakowsko-Częstochowskiej. Po drodze warto spędzić więcej czasu nad Wartą w Mstowie, zwiedzić Złoty Potok i Żarki, powspinać się na skałki w Rezerwacie Przyrody Parkowe oraz zjeść pysznego pstrąga nad stawem Amerykan. Najlepszym miejscem na nocleg wydaje się Złoty Potok. Atrakcyjne obiekty znajdziecie w portalu Nocowanie.pl.

Zygmunt Krasiński – polski hrabia, a także poeta, dramaturg i prozaik. Jeden z trzech wieszczów, największych poetów polskiego romantyzmu obok Adama Mickiewicza i Juliusza Słowackiego. Urodził się w 1812 roku w Paryżu, a rejony Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej odwiedzał trzykrotnie. Po raz pierwszy w 1849 roku zwiedzał wraz z rodziną jurajskie okolice i najwidoczniej tak im się tu spodobało, że w 1851 roku jego ojciec Wincenty Krasiński zakupił pałac w Złotym Potoku. W 1852 roku Zygmunt Krasiński po raz drugi przyjechał na Jurę, ale był tu tylko przejazdem. Do Złotego Potoku przybył z rodziną latem 1857 roku. Wraz z żoną i dziećmi często podróżował po okolicy, nadając nazwy tutejszym stawom, skałom i źródłom. Niestety sielski pobyt przerwała śmierć najmłodszej córki, 4-letniej Elżbiety. Wówczas Zygmunt Krasiński zdecydował się na wyjazd do Paryża, gdzie zmarł na gruźlicę w 1859 roku.

Długość: 72km
Początek: Stary Rynek, Częstochowa
Koniec: Dworzec PKP Myszków

Przebieg szlaku:
Częstochowa – Siedlec (10km) – Mstów (13km) – Krasice (20km) – Wola Mokrzeska (26km) – Julianka (37) – Sieraków (41km) – Ponik (45km) – Złoty Potok (48km) – Zamek Ostrężnik (54km) – Suliszowice (56km) – Jaroszów (60km) – Żarki (63km) – Myszków (67km)

Data przejazdu: 28.09.2023

MAPA

Pobierz ślad trasy: GPX | KML | RAR

Przydał Ci się artykuł? Skorzystałeś z pliku GPX? Możesz za to podziękować stawiając mi kawę :)

OZNAKOWANIE

Szlak oznakowany jest kolorem zielonym. Jest ono całkiem dobre w powiecie częstochowskim, ale Żarkach oznakowanie zanika, a w Myszkowie pojawiają się sporadycznie stare znaki z rowerem koloru zielonego. Rowerzystów kierują znaki R-1, które są namalowane na słupach i drzewach, a także znaki R-3 w formie tabliczek z kilometrażem do kolejnych miejscowości. Na szlaku jest też kilka starych tablic z mapą szlaków rowerowych.

DROGI I NAWIERZCHNIE

Ponad połowę szlaku rowerowego Zygmunta Krasińskiego stanowią asfaltowe drogi publiczne. Są to lokalne szosy z małym ruchem samochodowym. Wyjątek stanowi droga wojewódzka nr 793, która przebiega przez Żarki. Tam ruch jest duży, a jazda przez centrum miejscowości jest mało przyjemna. To jeden z najgorszych i najbardziej niebezpiecznych odcinków szlaku! Ponadto w Żarkach szlak oryginalnie prowadzi drogą jednokierunkową pod prąd, a potem nieprzejezdną gruntówką. Z racji tego, że na tym odcinku jest nieoznakowany to na mojej mapie i w pliku GPX zmieniłem przebieg, tak aby pojechać przyjemnymi drogami rowerowymi.

No właśnie, drogi rowerowe. Nie ma ich dużo – łącznie 4,5km, czyli 6% szlaku. Pojawiają się one w Częstochowie, Suliszowicach oraz Żarkach.

Szlak prowadzi również po drogach terenowych o nawierzchni szutrowej i gruntowej. To niemal 40% szlaku, więc zalecany jest rower na nieco szerszych oponach, np. crossowy, gravel, ewentualnie górski. Najgorsze odcinki terenowe pojawiają się w lesie przed Ponikiem, za murem pałacu w Złotym Potoku (dlatego zalecam przejazd przez teren pałacu) oraz w lesie między Ostrężnikiem i Suliszowicami. Wszystkie te odcinki są zbyt kamieniste!

Najlepszym odcinkiem szlaku według mnie był malowniczy przejazd gruntową ścieżką bezpośrednio przy Warcie w Częstochowie.

Wydzielona infrastruktura rowerowa: 4,5km (6%)
   – utwardzona: 4,5km
   – nieutwardzona: 0km
Droga publiczna asfaltowa: 39,3km (55%)
Droga szutrowa: 14,1km (20%)
Droga gruntowa: 11,3km (16%)
Inna: 2,2km (3%) – chodnik, droga kamienista

DOJAZD

Idealny szlak na dojazd pociągiem. Rozpoczyna się w Częstochowie w odległości 1km od dworca kolejowego, a kończy się bezpośrednio na dworcu w Myszkowie. Obie te stacje obsługiwane są przez linię S1 Kolei Śląskich.

CIEKAWE MIEJSCA

CZĘSTOCHOWA

Szlak zaczyna się na Starym Rynku Częstochowy, który od XIV wieku stanowił najważniejszą część miasta. Był przestrzenią wymiany handlowej i miejscem, w którym zbiegały się prowadzące do miasta drogi. Pełnił przede wszystkim rolę agory. Tu znajdował się ratusz, kramy, studnia miejska oraz domy najbogatszych kupców, rzemieślników i mieszkającej w mieście szlachty. Niestety po pożarach, wytyczeniem Alei NMP i utworzeniem przed farą św. Zygmunta Nowego Rynku, dawny, średniowieczny rynek powoli tracił na znaczeniu. W czasie okupacji niemieckiej Stary Rynek znalazł się w centrum utworzonego getta, a w okresie powojennym przestano w niego inwestować, dlatego wiele budynków uległo degradacji.

Dziś Stary Rynek jest po modernizacji. W miejscu dawnego ratusza, którego pozostałości odnaleźli archeolodzy kilka lat wcześniej, stanął przeszklony pawilon. Inną atrakcją placu są kolorowe fontanny oraz wiszące rzeźby częstochowskiego artysty Jerzego Kędziory.

Warto zwrócić uwagę na gotycki kościół św. Zygmunta wzniesiony na początku XV wieku oraz zabytkową kamienicę pod adresem Mirowska 4. Kiedyś funkcjonowała w niej karczma, w której według opowieści, nocował Napoleon Bonaparte, idący ze swoimi wojskami na Moskwę.

SANKTUARIUM ŚW. OJCA PIO NA PRZEPROŚNEJ GÓRCE

Oddalone ok. 300 metrów od szlaku. Świątynie budowano w latach 1994-2011 i jest ona pierwszym sanktuarium św. Ojca Pio w Polsce. Przy kościele znajduje się droga krzyżowa, droga różańcowa, a także duży parking i miejsce odpoczynkowe.

PAŁAC RACZYŃSKICH W ZŁOTYM POTOKU

Pierwszy dwór obronny (zwany później zamkiem) w Potoku Złotym wzniesiono pod koniec XVI wieku. Do XIX wieku często zmieniał właścicieli. Zamieszkiwały go różne rody szlacheckie, m.in. Silnickich, Korycińskich i Koniecpolskich. W 1829 roku przejął go Stanisław Leski, który obok zrujnowanego budynku postawił drewniany dworek. Momentem przełomowym w dziejach miejscowości był zakup majątku w 1851 roku przez gen. Wincentego Krasińskiego. Na miejscu zamku wzniósł on rezydencję pałacową w stylu neoklasycystycznym.

Latem 1857 roku do Złotego Potoku przyjechał Zygmunt Krasiński. Wraz z żoną i dziećmi często podróżował po okolicy, nadając nazwy tutejszym stawom, skałom i źródłom. Niestety sielski pobyt przerwała śmierć najmłodszej córki, 4-letniej Elżbiety. W 1877 roku w pałacu zamieszkała najstarsza córka Zygmunta Krasińskiego, Maria Beatrix. Wyszła ona za mąż za hrabiego Aleksandra Raczyńskiego. Małżeństwo doprowadziło pałac do stanu świetności.

Raczyńscy mieszkali tu do 1939 roku, kiedy zostali zmuszeni przez okupantów niemieckich do opuszczenia siedziby. Formy nadane rezydencji w czasach Raczyńskich zostały zachowane do czasów obecnych bez większych ingerencji. Wyjątek stanowi tylko wieża, którą częściowo rozebrano na początku II wojny światowej. Po 1945 roku majątek upaństwowiono, a w pałacu przez wiele lat mieściła się szkoła. Dziś jest on w złym stanie technicznym, dlatego nie można go zwiedzać. Natomiast w znajdującym się obok dworku mieści się Muzeum Regionalne im. Zygmunta Krasińskiego.

Pałac otoczony jest parkiem w stylu angielskim z pomnikami przyrody oraz malowniczym stawem Irydion utworzonym na przepływającej tędy Wiercicy.

DOLINA WIERCICY

Wiercica to 30-kilometrowa rzeka będąca dopływem Warty. Swoje główne źródła ma w okolicach Zamku Ostrężnik (Źródło Zdarzeń), a także Źródło Elżbiety i Źródło Zygmunta wypływające 1,5 km dalej na północny wschód. Na Wiercicy utworzone są malownicze stawy o charakterystycznych nazwach: Sen Nocy Letniej czy Amerykan.

W Złotym Potoku na Wiercicy hrabia Edward Aleksander Raczyński założył pstrągarnie. W XIX wieku była ona największym pstrągowym gospodarstwem rybackim w kontynentalnej Europie. Działa do dziś. W górnym odcinku swego biegu dolinę Wiercicy porasta bukowy las z licznymi wapiennymi ostańcami, wśród których najbardziej atrakcyjnymi dla turystów są skały Diabelskie Mosty i Brama Twardowskiego. W dolinie utworzono dwa rezerwaty przyrody: Parkowe i Ostrężnik. Występują tu zespoły skalne, a w nich znajdują się liczne jaskinie i mniejsze schroniska, np. Grota Niedźwiedzia.

RUINY ZAMKU OSTRĘŻNIK

O istnieniu tego zamku nie zachowały się niemal żadne informacje w kronikach. Obecnie teren ruin porośnięty jest lasem, a w skale, na której wzniesiono warownie znajduje się 90-metrowa Jaskinia Ostrężnicka.

ŻARKI

Żarki to bardzo atrakcyjna turystycznie miejscowość Jury Krakowsko-Częstochowskiej. Znajduje się tu wiele miejsc wartych odwiedzenia. Ja zdecydowanie polecam zajrzeć do znajdującego się na Szlaku Zabytków Techniki Muzeum Dawnych Rzemiosł w Starym Młynie. Obejrzycie multimedialną wystawę, w której dzieci i dorośli mogą wszystkiego dotknąć i dowiedzieć się o historii pięciu głównych rzemiosł obecnych od wieków w Żarkach: młynarstwa, piekarstwa, szewstwa, bednarstwa i kołodziejstwa. Znajduje się ono ok. 800m od zielonego szlaku rowerowego Zygmunta Krasińskiego.

Kolejnymi miejscami, których nie można pominąć to żydowski kirkut z ponad tysiącem macew, a także zespół zabytkowych stodół, przy których nadal (w środy i soboty) odbywa się targ – jeden z największych w województwie.

MIEJSCA ODPOCZYNKOWE

Na szlaku znajdują się cztery wiaty odpoczynkowe – wszystkie zlokalizowane w Suliszowicach. Poza tym odpocząć można na ławkach przy ośrodku wypoczynkowym w Poniku oraz przy źródle Stoki w Mstowie. Na dłuższą przerwę polecam staw Amerykan w Złotym Potoku, gdzie można zjeść świeżego pstrąga z grilla.

SZLAKI ROWEROWE

Zielony szlak rowerowy Zygmunta Krasińskiego częściowo pokrywa się i przecina z innymi szlakami rowerowymi Jury Krakowsko-Częstochowskiej:

• Rowerowy Szlak Orlich Gniazd
• Czarny szlak rowerowy wzdłuż Warty: Wancerzów – Częstochowa
• Szlak Przełomu Warty: Częstochowa – Mstów
• Żółty szlak rowerowy nr 600: Olsztyn – Koniecpol
• Szlak rowerowy Kacpra Karlińskiego
• Szlak Olsztyński – czarny nr 595
• Szlak Edukacyjnych Zagród Agroturystycznych
• Szlak rowerowy nr 17
• Szlak Zamków
• Szlak Hutnictwa: Myszków – Poraj
• Szlak Pomników Przyrody – czerwony nr 103: Poraj – Myszków – Morsko

GALERIA

Artykuł napisany we współpracy z portalem Nocowanie.pl